Een versmarkt in de Fenix-loods op Katendrecht. Een plek waar je ambachtelijke producten van Rotterdamse makers bij elkaar haalt óf even neerstrijkt langs de Maas. Elke Rotterdammer heeft hier wel eens gezeten. Maar: de Fenix Food Factory zit in zwaar weer en dreigt te verdwijnen. Hier lees je het verhaal van de makers en hoe jij een stukje Fenix kunt kopen.
Het concept voor de Fenix Food Factory ontstond een aantal jaar geleden op de Rotterdamse Oogstmarkt. Vijf makers met een gezamenlijke droom vonden elkaar. De droom? In een overdekte versmarkt Rotterdammers kennis laten maken met lokale, ambachtelijke producten. Een plek om boodschappen te doen of even te zitten met een biertje en wat lekkers uit de marktkeuken. De koks bereiden hier maaltijden met de producten van de ondernemers. Fenix Food Factory was geboren.
Rotterdam de boer op!
Samen met tal van partners stimuleert ‘Rotterdam de boer op!’ de afzet ín Rotterdam van natuurinclusieve producten uit de boerenlandschappen rondom de stad. Dat doen we met steun van de Nationale Postcode Loterij. Met boeren, ketenpartijen, (online) supermarkten en ondernemers werken we aan meer biodiversiteit op het platteland, eerlijk geproduceerd regionaal eten gemakkelijk verkrijgbaar in de stad en een gezonde bedrijfsvoering voor boeren.
In dat licht nemen we je graag mee naar de Fenix Food Factory. Een van de plekken waar lokale, ambachtelijke producten in een no-nonsense jasje geserveerd worden aan Rotterdammers. Interessant is dat de stap naar lokaal of natuurinclusief ook hier nog niet altijd gemaakt kan worden. Een reis die we met elkaar – boeren, horeca en consument – moeten maken.
De makers: Booij Kaasmakers
Marijke Booij is een van de makers. Kaasmakers welteverstaan. Die kaas maakt ze niet op Katendrecht, maar op de boerderij in Streefkerk. “Ik geloof in de kracht van samenwerken. We maken kaas met de verse melk van onze buren.” Hebben jullie dan helemaal geen koeien op de boerderij? “Bij Booij maken we al decennialang boerenkaas, maar dit veranderde allemaal toen broer Willem en schoonzus Wendie, met bedrijf én gezin, naar Drenthe verhuisden. We zijn op zoek gegaan naar melk om toch kaas te kunnen blijven maken. Dat werd buurenkaas in plaats van boerenkaas!”
Hoewel er geen koeien te vinden zijn op de boerderij, vind je op het erf een hoogstamfruitboomgaard vol oude rassen, een kudde schapen, scharrelende kippen, twee bijenvolken, jongvee van de buren, een moestuin en grasland in natuurbeheer. Met de winkel in de Fenix Food Factor brengt Booij Kaasmakers deze kaas náar de stad. Je kunt hier je boodschappen doen, maar ook een kaasplankje nuttigen aan de Maas.
De makers: Jordy’s Bakery
Een andere maker is Jordy’s Bakery. Met alleen basis-ingrediënten maken zij ambachtelijke desembroden. In de bakkerij wordt nog geen natuurinclusief graan gebruikt, maar wel steeds meer circulair gewerkt. Zo gaan oude broden naar Floating Farm, als voedsel voor de koeien. Melk van de koeien wordt verwerkt in bijvoorbeeld cappuccino’s van de Fenix.
Berber loopt dagelijks rond in de Fenix. Eerst werkte ze bij Booij Kaasmakers in de winkel en nu bij Jordy’s en verzorgt ze de communicatie voor de gehele factory. Zij vertelt: “Ook zijn we sinds september gestart met De Tweede Jeugd, zij halen onze oude broden op en maken hier tosti’s van – met kaas van Booij Kaasmakers – , deze worden weer verkocht aan de Rotterdamse horeca.”
Reis naar lokaler en natuurinclusiever
Jan Willem van der Schans is bedrijfskundige, zelfstandig onderzoeker gespecialiseerd in de korte keten, Rotterdammer en betrokken bij ‘Rotterdam de boer op!’. Hij vertelt: “Het zou fantastisch zijn als het graan van de natuurinclusieve akkers van het Buijtenland van Rhoon gebruikt kan worden bij Jordy’s in de Fenix. Of bij Kaapse Brouwers in het bier, waarover zo meteen meer. Zo draag je direct bij als ondernemer aan een mooi landschap rondom de stad.”
Soms vergt het onderzoek om tot deze opties te komen. Jan Willem vervolgt: “Het bakken van brood met lokale granen is mogelijk, maar soms kun je daar als bakker vanwege de langere rijstijd niet mee uit de voeten. Vanuit ‘Rotterdam de boer op!’ helpen we graag de ondernemers van de Fenix Food Factory dit nader te onderzoeken. Op deze manier kunnen we er samen voor zorgen dat stad & ommeland meer en meer in verbinding komen.”
De makers: Kaapse Brouwers
De laatste maker die hier de revue passeert, is Kaapse Brouwers. Want zeg nu zelf: een biertje van Kaapse Brouwers in de hand, uitzicht op de Maas. Kan het Rotterdamser? Sinds begin 2020 brouwt Kaapse Brouwers al haar bier in Rotterdam. Met elektrische wagentjes worden de producten voornamelijk in Rotterdam en omstreken bezorgd. En ín blik, wat veel duurzamer is dan glazen flessen.
Tsjomme Zijlstra, oprichter van Kaapse Brouwers, is veel met duurzaamheid en lokaal produceren bezig. “Sinds een paar weken zijn we voor het eerst Nederlandse hop gaan gebruiken. Afkomstig van Davidse Hop. Een ontzettend mooi idee, en wij gaan dan ook in 2022 meer Nederlandse Hop gebruiken”, vertelt hij. Tsjomme vervolgt: “Onze kruiden zijn uitsluitend bio-dynamisch geteeld en sinds kort hebben wij contact met een boer in de buurt van Rotterdam waar zelfs Szechuan-peper geteeld wordt. Bijzonder toch? Als we bieren met gember of fruit maken, kloppen we vaak aan bij Boerderij Landzicht in de Hoeksche Waard. Zo hebben we een keer een bier met kiwi gemaakt eind zomer om te veel voorraad te verwerken.”
Duurzaamheid is biodiversiteit
Bij duurzaamheid wordt snel gedacht aan het gebruik van recyclebare materialen, voedselverspilling, plantaardig eten. Maar duurzaamheid is ook biodiversiteit. Alles hangt namelijk met elkaar samen. Eerlijk voedsel zorgt voor een levend boerenland rondom de stad, en andersom. Met de keuzes op het bord heb je invloed op het Hollandse, en dus Rotterdamse landschap. De vlinders, bloemen en vogels profiteren van dat levende boerenland.
Rotterdam wordt omringd door eeuwenoud boerenland. Het biedt kansen om slimmer, lokaal en met oog voor de omliggende natuur in te kopen. Berber beaamt dit en voegt toe: “Alle ondernemers werken zo veel mogelijk circulair en kijken ook in wat voor mate we in de toekomst méer kunnen bijdragen aan de biodiversiteit rondom de stad. Bijvoorbeeld door meer bio-dynamisch in te kopen en vlees van runderen van Staatsbosbeheer te gebruiken.”
Koop een stukje Fenix
Helaas zit de Fenix Food Factory in zwaar weer. Door verhuizing, verbouwing, corona komt dit model onder druk te staan. “We merken dat mensen hier niet naartoe durven te komen. Ook doen we alles zonder subsidies of Covid-noodsteun, maar we kunnen dus wel een steuntje in de rug gebruiken”, legt Berber uit.
Daarom start de Fenix een actie om mede-eigenaar te worden. Investeer in een FFF-certificaat, uiteraard staan daar mooie tegenprestaties tegenover. Van je naam als tag op de muur tot een naar jou vernoemd bier op tap bij de Kaapse Brouwers!
Wat wil je bezoekers vertellen? “We zijn er nog steeds. Maar dan een deur verder. Ja, we zijn iets anders, maar ook hier is het heel tof. Kom langs, koop lokale producten en een stukje Fenix! Het zou eeuwig zonde zijn als we hier verdwijnen.”