Zwarte geiten, witte geiten, bonte geiten. Voor Mart-Jan de Jong en zijn vrouw Willy zijn het de leukste dieren van de wereld. Ze hebben ze in alle soorten en maten op de Bonte Weide in Stolwijk, en ze kennen ze allemaal. ‘Geiten zijn heel sociaal. Ze houden van een beetje aandacht’, zegt Mart-Jan. En dat blijkt wel: als hij de stal in stapt, komen ze allemaal luid mekkerend naar hem toe.

Op de biologische melkgeitenhouderij in de Stolwijkse polder houden Mart-Jan en Willy 350 geiten, en dat zijn er een stuk minder dan wettelijk is toegestaan. ‘Ik vind het belangrijk dat de dieren de ruimte hebben’, zegt Mart-Jan. Bovendien is hij dan zelfvoorzienend wat het gras betreft. ‘Ik moet het gras van ver halen, omdat er hier in de buurt weinig biologische boeren zijn. Dat is duur. Nu kunnen we onze geiten voeren met ons eigen gras.’

De Bonte Weide werkt al biologisch sinds 1999, toen nog met melkschapen. In 2010 werd het bedrijf getroffen door de Q-koorts. Een groot deel van de schapen moest worden geruimd en Mart-Jan en Willy zagen zich gedwongen hun huis op het erf te verkopen. Maar het stel ging niet bij de pakken neerzitten. In 2011 maakten ze een doorstart.

‘We hebben er toen voor gekozen om verder te gaan met geiten. Het zijn zulke ontzettend leuke dieren’, zegt Mart-Jan, terwijl hij een zwart-witte geit over zijn kop aait. ‘Als ik de stal in stap, komen ze meteen naar me toe. Een geit wil aandacht, hij maakt echt contact.’

Geitenboerderij De Bonte Weide van Mart-Jan en Willy de Jong in Stolwijk

‘De hoorns zijn belangrijk voor calciumopslag’

De liefde voor de dieren was een belangrijke reden om te stoppen met onthoornen. ‘Waarom zouden dieren zich aan moeten passen? Bovendien zijn die hoorns belangrijk voor calciumopslag. Als ze dat nodig hebben, bijvoorbeeld rond het aflammeren, kunnen ze uit die reserves putten. Het is heerlijk om te zien hoe blij jonge geitjes zijn.’

Oergezonde geitenkefir

Van een deel van de melk maken Mart-Jan en Willy zelf geitenkefir. ‘We vonden het jammer dat onze geitenmelk onzichtbaar op de markt kwam. Daarom hebben we een eigen product gemaakt. Het is gemaakt van rauwe, niet gehomogeniseerde geitenmelk. Hierdoor blijven de voedingsstoffen die van nature voorkomen in de geitenmelk behouden. Een oergezond drankje dat tintelt op je tong.’ Het wordt verkocht in de eigen boerderijwinkel op zaterdagmorgen, door boerencoöperatie Heerlijk van Dichtbij, Rechtstreex, maar ook bij de Ekoplaza, andere natuurvoedingswinkels en de boerderijwinkel van Hoeve Biesland.

Geiten op de boerderij

Rentmeesterschap

Na ruim twintig jaar biologisch boeren zou hij niet anders meer willen. ‘Biologisch boeren past bij ons. Natuurlijk is het een enorme omslag, maar we vinden het een prettige manier van werken. Je gaat steeds een stap verder. Als je stopt met het gebruik van kunstmest, moet je accepteren dat je gras minder snel groeit. Maar als je ziet hoe het bodemleven tot bloei komt, dan wil je geen kunstmest meer.’ Hij klimt over een hek om te laten zien hoe de natuur haar gang gaat langs de oevers van de sloten op zijn land. Een enkele zwanenbloem staat nog in bloei. Libellen strijken neer op het krabbenscheer. ‘Ze leggen er hun eitjes in’, zegt Mart-Jan. ‘Wilde bijen en hommels komen juist weer af op alle bloemen die er staan. Ik geniet ervan. Biodiversiteit is belangrijk. Insecten hebben we nodig voor het leven hier op aarde. Ik voel het als rentmeesterschap om daar goed voor te zorgen.’

Boer Mart-Jan de Jong: ‘Biologisch boeren past bij ons. Natuurlijk is het een enorme omslag, maar we vinden het een prettige manier van werken. Je gaat steeds een stap verder. Als je stopt met het gebruik van kunstmest, moet je accepteren dat je gras minder snel groeit. Maar als je ziet hoe het bodemleven tot bloei komt, dan wil je geen kunstmest meer.’

Oergezonde geitenkefir

Erfscan met natuur- en vogelwerkgroep

Hij werkt nauw samen met de Natuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard. Samen hebben ze een vlindertuin aangelegd en er staat een insectenhotel ‘De werkgroep heeft voor ons een erfscan gemaakt, om in kaart te brengen hoe je op je bedrijf rekening kunt houden met de natuur. Zo leerden we bijvoorbeeld dat het goed is om ‘rommelhoekjes’ op het erf te hebben. Een stapel klinkers zou ik anders hebben opgeruimd. Nu weet ik dat salamanders daar graag beschutting in zoeken.’ De wilgen langs het water snoeide hij voorheen eens in de vier jaar allemaal tegelijk. ‘Nu doen we ieder jaar een kwart: een wel, drie niet. Zodat je de vogels niet in een keer alle nestgelegenheid ontneemt. Zo probeer ik de natuur te helpen. Ik wil laten zien dat boeren ook goed voor de natuur kunnen zorgen. In die werkgroep ben ik een van de weinige boeren– ik ben ervan overtuigd dat we veel meer samen kunnen werken! Boeren en natuurorganisaties staan wat mij betreft niet tegenover, maar naast elkaar. Als je samenwerkt, krijg je begrip voor elkaar en je kunt veel van elkaar leren.’ Hij wijst op de vogelkasten die de werkgroep heeft opgehangen, een voor torenvalken en een voor kerkuilen. ‘Zij dachten dat het nooit zou werken, met al die herrie van de geiten en het licht in de schuur. Maar ik wist ze te overtuigen en binnen een paar weken zat er een kerkuil. Dat is toch prachtig.’

Wil je meer informatie over De Bonte Weide van Mart-Jan en Willy? Kijk op debonteweide.nl of volg ze op Facebook!