Waar grutto, boer en Rotterdammer elkaar weer tegenkomen

Wat krijg je als overheden en natuurbescherming 20 jaar lang samen hun schouders zetten onder de opgave om de leefomgevingskwaliteit aan de Noordrand van Rotterdam aanzienlijk te verbeteren? Ruim 400 hectare toegankelijke groene buitenruimte voor recreatie, natuur én landbouw vlak tegen de stad. Wat 20 jaar geleden begon als een papieren plan voor een zogenaamde dubbeldoelstelling voor de aanleg van de 2e Maasvlakte, is nu uitgegroeid tot aantrekkelijke groene ruimte waar grutto, boer en fietser elkaar weer tegenkomen onder de ‘rook van Rotterdam’. Op vrijdagmiddag 21 oktober vieren de gemeenten Rotterdam en Lansingerland, de provincie Zuid-Holland en Natuurmonumenten de opening van de Noordrand van Rotterdam met een feestelijke bijeenkomst. ‘Rotterdam de boer op!’ is trotse partner.

Natuurcompensatie voor aanleg 2e Maasvlakte

Rotterdam is altijd gegroeid met het gezicht naar de zee en met de rug naar het achterland. De randen van de stad zijn daardoor vaak verrommeld en verwaarloosd. Dat was ook het geval aan de Noordrand van Rotterdam. Tot 20 jaar geleden de gemeente Rotterdam en Natuurmonumenten de handen ineen sloegen en besloten om samen te investeren in de kwaliteit van de leefomgeving met geld uit de Maasvlakte 2. ‘Evenwichtig investeren’ was destijds het uitgangspunt bij de natuurcompensatie voor de aanleg van de 2e Maasvlakte. Dat leidde in de Planologische Kern Beslissing Project Mainport Rotterdam naast de wettelijk verplichte compensatie, tot het gezamenlijk benoemen van een zogenaamde dubbeldoelstelling voor de aanleg van 750 hectare natuur rondom Rotterdam. 600 Hectare aan de zuidkant van de stad, het Buytenland van Rhoon, en 150 hectare aan de Noordrand van de stad. Deze 150 hectare werd door de gemeente Rotterdam uitgebreid tot 400 hectare aaneengesloten gebied.

Noordrand Rotterdam

Noordrand Rotterdam vormt een nieuwe recreatieve en ecologische verbinding tussen bestaande en drukbezochte groengebieden als Bijzonder Provinciaal Landschap Midden-Delfland, Rottemeren en de Groenzoom (tussen Rotterdam en Zoetermeer). In het hart van het gebied ligt polder Schieveen, de grootste open ruimte van de stad, met weidse uitzichten. Meer dan twee miljoen Nederlanders wonen op fietsafstand van het gebied. De recreatieve ruggengraat wordt het Polderpad, een nieuw fietspad door de polders van Rotte tot Schie.

Ruimte voor landbouw én natuur

Intensivering van de landbouw heeft ook op het Rotterdams platteland de afgelopen decennia gezorgd voor sterke afname van de biodiversiteit. Juist rond de grote steden zijn nu kansen voor behoud van mooi polderlandschap met een natuurinclusieve landbouw. Project Noordrand Rotterdam is een voorbeeldproject van hoe dat kan. Bij ontwikkeling van natuur en recreatie in Noordrand Rotterdam is behoud van het historisch cultuurlandschap en versterking van de beleving van erfgoed als uitgangspunt genomen. Platteland blijft platteland, maar de vogels, vlinders en bloemen keren terug in de weilanden. Het project stimuleert synergie tussen landbouw en natuur, wat heeft geleid tot samenwerkingsverbanden tussen agrariërs en natuurbeschermers, met name in Schieveen en in de Schiebroekse Polder.

De gemeentelijke natuurgronden in polder Schieveen bieden de geselecteerde agrariërs de mogelijkheid hun bedrijfsvoering te extensiveren. Gemeente Rotterdam en Natuurmonumenten ondersteunen ook de verbreding van de bedrijfsvoering, met Belevenisboerderij Schieveen als meest in het oog springende project met zijn meer dan 100.000 bezoekers per jaar. Sinds 2021 zijn in weidevogelkern Schieveen beheer en inrichting verbeterd voor de weidevogels, met direct spectaculair herstel van de vogelpopulatie als gevolg.

Met steun van de Nationale Postcode Loterij werkt Natuurmonumenten samen met een groot aantal partners aan een verdere extensivering van de landbouw rond Rotterdam in het droomfondsproject ‘Rotterdam de boer op’.

Feestelijke opening

Op vrijdagmiddag 21 oktober vindt de feestelijke opening plaats van de Noordrand Rotterdam. Het programma kent bijdragen van Vincent Karremans, wethouder van de gemeente Rotterdam, en Michiel Muis, wethouder van de gemeente Lansingerland, Marjon Gout-van Sinderen voorzitter van de tafel van borging, Pim van der Feltz, directeur Natuurmonumenten, Berend Potjer, gedeputeerde Provincie Zuid-Holland, Geert van de Veer, van Herenboeren Nederland, Dirk Kunst van Rotterdam de boer op! en Jonne Arnoldussen, Managing Director van de Nationale Postcode Loterij.

Voor het publiek zijn er in de herfstvakantie tal van activiteiten op 5 locaties langs het Polderpad. Kijk hier voor meer informatie. 

Eerst herenboerderij in de regio

Als hoofdlocatie voor de officiële opening van Noordrand Rotterdam is gekozen voor de nieuwe Herenboerderij Vlinderstrik, de eerste Herenboerderij in de regio Rotterdam. In het beheer van een deel van de Schiebroekse Polder werkt Natuurmonumenten samen met Herenboeren Vlinderstrik, een collectief van ruim 200 Rotterdammers die zelf hun eigen voedsel willen produceren, met respect voor natuur en milieu. Waar productie en biodiversiteit samengaan, bewerken de Herenboeren de grond in de polder op biologisch-dynamische wijze, onder regie en met hulp van de boswachters van Natuurmonumenten. Op een deel van de akkers staat oogst voor de Herenboeren niet voorop; hier krijgt zeldzame akkerflora extra ruimte om te bloeien of worden specifieke gewassen als beschutting en voedsel voor vogels geteeld.

Dankzij de Nationale Postcode Loterij

Met steun van de Nationale Postcode Loterij vanuit Droomfondsproject ‘Rotterdam de boer op!’ kon de beheerboerderij in de Schiebroekse Polder worden verbouwd, zodat deze geschikt is voor het beheer van de polder door Herenboeren en Natuurmonumenten. De verbouwde boerderij zal ook plek bieden voor contact tussen burger en boer en voor ontmoetingen tussen mensen en organisaties die onderdeel uitmaken van de beweging die ‘Rotterdam de boer op!’ is. Gemeente Rotterdam is projectpartner in ‘Rotterdam de boer op!’. Ook elders in de Noordrand Rotterdam ondersteunt de Nationale Postcode Loterij projecten, in het kader van ‘Rotterdam de boer op!’ (o.m. verdere ontwikkeling Belevenisboerderij Schieveen en voedselbos Schiebroekse Polder).